Οι αρμοδιότητες του Παρατηρητηρίου Κοινωνικής Ένταξης (Social Inclusion Observatory)
Παρά το συνολικό πλούτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), τα επίπεδα της φτώχειας που καταγράφονται σε αυτήν εξακολουθούν να είναι υψηλά. Πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα, η μακροχρόνια οικονομική ύφεση, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, οι διαφόρων ειδών ανισότητες και η δύσκολη περίοδος της πανδημίας που διανύουμε, έχουν επιφέρει ως δυσμενές αποτέλεσμα να αυξάνεται η φτώχεια με γοργούς ρυθμούς και οι συνέπειές της να εξαπλώνονται σε όλο και περισσότερους τομείς της ανθρώπινης ζωής.
Τα τελευταία χρόνια η επιστημονική έρευνα σχετικά με την καταγραφή της φτώχειας εστιάζεται στην πολυδιάστατη μέτρησή της. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι η στέρηση που συνοδεύει τη φτώχεια δεν ερμηνεύεται μόνο με εισοδηματικούς όρους, αλλά αφορά πολύ περισσότερες παραμέτρους της κοινωνικής ζωής των ατόμων και των νοικοκυριών, όπως την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, πρόνοιας, την εύρεση εργασίας, την κατοχή βασικών αγαθών, τη συμμετοχή στα κοινά και άλλες διαστάσεις.
Το Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης το οποίο υλοποιείται με την χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου έχει ως βασική αρμοδιότητα α) την εκπόνηση μελετών για την κοινωνική ένταξη, β) τη δημιουργία και ανανέωση βάσης δεδομένων με οικονομικό -κοινωνικούς δείκτες που διευκολύνουν τη διερεύνηση των διαστάσεων και την εκτίμηση του αντίκτυπου των εισοδηματικών ελλείψεων στον κοινωνικό ιστό και γ) την υποβολή προτάσεων για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του συνολικού πληθυσμού της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Για την υλοποίηση των στόχων του, το Παρατηρητήριο επιδιώκει την περαιτέρω δικτύωση των υπηρεσιών παροχής κοινωνικής φροντίδας μέσα από δράσεις εκπαίδευσης και ενημέρωσης και υποστηρίζει τη συμμετοχή δημόσιων φορέων και ιδιωτικών πρωτοβουλιών για την υλοποίηση οριζόντιων δράσεων στις οποίες θα περιλαμβάνεται η στήριξη των ευάλωτων και ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Φυσικά, για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά, προσβλέπει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύτερου πληθυσμού.
Το Παρατηρητήριο στο Νότιο Αιγαίο βρίσκεται ήδη στον τέταρτο χρόνο της λειτουργίας του καθώς ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2020 και μέχρι σήμερα έχει υλοποιήσει μελέτες, δράσεις ενημέρωση και πολλά ακόμα. Ενδεικτικά, τα πιο σημαντικά:
- Μία Έρευνα Καταγραφής της Υφιστάμενης Κατάστασης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (SWOT analysis) με ανάλυση σε βάθος πενταετίας (από 2015 μέχρι και το 2019) και χωρική ανάλυση ανά περιφερειακή ενότητα στο Νότιο Αιγαίο.
- Τρεις (3) Ετήσιες Περιφερειακές Έρευνες Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης για τα έτη 2020, 2021 και 2022.
- Τρεις (3) Επιτόπιες Έρευνες με τη συμμετοχή των Κέντρων Κοινότητας και των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων στο Νότιο Αιγαίο μαζί με όλο το υποστηρικτικό υλικό και τα εργαλεία (μεθοδολογία, οδηγοί συνεντεύξεων, ερωτηματολόγια, κ.ά.)
- Τη συνεχής ενημέρωση του περιεχομένου και των εφαρμογών της διαδικτυακής πύλης του Παρατηρητηρίου με πιο πρόσφατο τον Διαδραστικό Χάρτη και τον συνοπτικό Πίνακα Απεικόνισης Κοινωνικών Δεικτών στο Νότιο Αιγαίο.
- Τέσσερις (4) ανοιχτές Ημερίδες στη Σύρο και τη Ρόδο με τη συμμετοχή υπηρεσιών, επιχειρήσεων στον κοινωνικό τομέα, Συλλόγους της κοινωνίας των πολιτών και πολλούς ακόμη συμμετέχοντες και συμμετέχουσες.
Τα αποτελέσματα των ανωτέρω ερευνών παρουσιάζονται στη σελίδα της πύλης «ΜΕΛΕΤΕΣ» και είναι ανοιχτά για περαιτέρω έρευνα σε όλες και όλους τους ενδιαφερόμενους. Επίσης, το Παρατηρητήριο παραμένει ενεργό σε προτάσεις συνεργασίας για την αξιοποίηση των ευρημάτων και της τεχνογνωσίας που έχει αποκτήσει καθώς και για την υλοποίηση δράσεων κοινωνικής καινοτομίας για την προγραμματική 2023- 2027 στα νησιά στο Νότιο Αιγαίο.
